ترموگرافی چیست؟ پایش وضعیت ترموگرافی چگونه است؟
ترموگرافی یا دمانگاری و کاربردهای آن در صنعت
ترموگرافی نوعی تصویر برداری دمایی با استفاده از امواج فروسرخ است. در این روش امواج فروسرخ از طریق دوربینهای دمانگار دریافت شده و نگاشت حرارتی آنها به دست می آید و نقاط دارای دماهای متفاوت با طیفهای رنگی گوناگون قابل مشاهده اند. این روش دارای کاربردهای بسیار زیادی است، ازجمله در بازرسی کوره های مذاب، بازرسی لوازم برقی و… بکار برده می شود. با توجه به اهمیت این تکنیک در صنعت، هر کارخانه یا تأسیساتی برای تشخیص عیوب پنهان دستگاههای خود به این خدمات نیاز دارد تا از بروز خسارات سنگین جلوگیری شود.
در ادامه این مقاله به تشریح Thermography ترموگرافی یا دمانگاری و کاربردهای آن در صنعت میپردازیم.
ترموگرافی یا دمانگاری چیست؟
نوعی تصویربرداری دمایی، گرمایی یا حرارتی است که بهعنوان یک روش پایش وضعیت شناخته میشود.
در این روش دوربینهای ترموویژن با دریافت تابشهای فروسرخ در محدوده 9 تا 14 میکرومتر، طیفهای ترموگرام (Thermogram) را ایجاد میکنند. این دوربینها ابزاری الکترونیکی و دقیق هستند که امواج فروسرخ گسیل شده از سطح اجسام را توسط سنسورهای خود جذب کرده و سپس این امواج را بهوسیله میکروپروسسورهای دقیق خود به یک تصویر باکیفیت مبدل میکنند. بهطورکلی تصاویر حاصل از دوربین ترموویژن سیاهوسفید است که در نهایت توسط پردازشگرهای داخلی دوربین، تبدیل به یک تصویر رنگی و باکیفیت میشود. درواقع اساس این کار تفکیک انرژیهای تابش شده از سطح جسم نمایش آنها به صورت طیفی از رنگهاست که در این روش با تجزیهوتحلیل دادههای حاصل از تصاویری که از طریق ترموویژن تهیه شدهاند، میتوان عیوب قطعات مختلف دستگاه را شناسایی و جهت تعمیر آنها اقدام کرد.
ثبت نام دوره پایش وضعیت ترموگرافی
دوره آموزش مجازی پایش وضعیت آنالیز ترموگرافی یا دمانگاری توسط آقای مهندس کاظمی تهیه شده است و شما می توانید با ثبت نام در این دوره بسیار مفید و کاربردی فیلم ها و جزوات و مستندات ارائه شده را تهیه کنید.
شناسنامه دوره پایش وضعیت آنالیز ترموگرافی
کاربردهای ترموگرافی
۱. بازرسی تجهیزات برقی
مهمترین کاربرد این روش در صنعت، اطلاع از وضعیت کارکرد الکتروموتورها است. درواقع با استفاده از این روش میتوان عیوب از قطعات الکتروموتورها آگاه شد و دراسرع وقت نسبت به تعمیر یا تعویض آن اقدام کرد.
۲. عایقکاری ساختمانها و تأسیسات
از دوربین ترموویژن میتوان جهت نمایش تلفات انرژی و گرما در ساختمانها و تأسیسات استفاده کرد.
۳. بازرسی تجهیزات مکانیکی
پیش از آسیب قطعات ماشینآلات صنعتی با ترموگرافی میتوان از مشکلات آنها با اطلاع شده و به تعمیر قطعات بپردازیم.
۴. بازرسی کورههای مذاب
از این روش جهت بررسی وضعیت عایقبندی جداره کورههای مذاب استفاده میشود.
۵. کاربردهای پزشکی و گروههای امداد و نجات
ترموگرافی در پزشکی نوعی روش غیرتهاجمی و بدون استفاده از اشعه جهت تشخیص سرطان سینه است. زمانی که سلولهای سرطانی رشد میکنند باعث تجمع خون در آن ناحیه شده و در نهایت با افزایش دمای پوست، سرطان توسط این روش تشخیص داده میشود. بهطورکلی با افزایش جریان خون در بافت سرطانی و همچنین افزایش فعالیتهای متابولیکی در آن ناحیه، بیماری سرطان قابل تشخیص است. البته توجه داشته باشید که این روش بهخودیخود قابلیت نشاندادن سرطان را ندارد اما علائم وجود مشکل را مشخص میکند.
۶. کاربردهای نظامی جهت دید در شب
بهطورکلی با استفاده از دمانگاری عیوب زیر قابل تشخیص هستند:
عدم هم محوری قطعات در یک دستگاه، شل بودن قطعات، وجود بار بیش از حد روی دستگاه، ولتاژ نامناسب، اکسیده شدن اتصالات، جامپ کردن دستگاه و…
در ادامه این مطلب به بررسی کاربردهای این روش در صنعت میپردازیم.
دلایل استفاده از ترموگرافی در پایش وضعیت چیست؟
این روش نوعی آزمون غیر مخرب جهت ارزیابی وضعیت تجهیزات الکتریکی است که در میان تکنیکهای پایش وضعیت دارای جایگاهی ویژه است. درواقع دمانگاری ابزاری است که میتواند با تهیه الگوی حرارتی، عیوب ناشی از کاهش یا افزایش دما را شناسایی کند.
از عمدهترین اهداف condition monitoring یا همان پایش وضعیت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ریشهیابی بروز مشکل در قطعات، بهینهسازی جهت نگهداری تعمیرات دستگاههای مختلف، برآورد عمر مفید یک دستگاه، شناسایی قطعات آسیبدیده در یک دستگاه پیش از بروز خسارتهای سنگین، شناسایی خرابیهای مزمن یک دستگاه و برنامهریزی جهت تعمیر و یا تعویض قطعات.
بهطورکلی پیش از بروز مشکل در دستگاهها، بهصورت دورهای فرایند پایش وضعیت انجام میشود که نوعی روش نگهداری پیشبینانه محسوب میشود.
یکی از کاربردهای این روش در بازرسی تجهیزات الکتریکی کارخانجات سیمان است. در واقع با روش ترموگرافی، عیوب تجهیزات کارخانه سیمان قبل از خرابی کامل دستگاهها، مشخص میشود و از خرابی و ازکارافتادگی این ماشینآلات گرانقیمت جلوگیری میکند. در این روش با استفاده از دوربین مخصوص میتوان الگوی حرارتی نقاط داغتر یا سردتر را به دست آورده و در زمان کوتاهی نسبت ب تعمیر دستگاهها اقدام کرد.
انواع کاربردهای ترموگرافی در صنعت
4 مثال از کاربرد ترموگرافی در صنعت
1. تشخیص عیوب نهفته در موتورها و ژنراتورها
از این روش جهت تشخیص نامتعادل بودن بار فازها، بویین ها متصل و کموتاتورهای معیوب استفاده میشود.
2. تشخیص عیوب ترانسفورماتورها
از جمله اشکالات موجود در ترانسفورماتورها که با پایش و وضعیت قابل تشخیص هستند میتوان به موارد زیر اشاره کرد: نامتعادل بودن بار فازهای ترانس، شناسایی رادیاتورهایی که گرفتگی دارند و تشخیص بوشینگهای داغ شده.
3. بررسی شبکههای توزیع
این روش جهت عیبیابی اتصالات بسیار پرکاربرد است. همچنینی در تشخیص خرابی کنتاکتها، خازنهای ضعیف شده و خراب، کلیدهای دارای کنتاکت خراب، نقاط دارای حرارت بیش از حد و سیمهای فرسوده به کار میرود.
4. تشخیص عیوب کلید فیوزها و کنتاکتورها
از جمله این عیوب میتوان به شل شدن تیغه کلید فیوزها، داغی کنتاکتها و بهطورکلی خرابی کنتاکتها اشاره کرد.
سخن پایانی
همانطور که در مقاله بالا ذکر شد، ترموگرافی یک روش مطمئن برای بررسی و وضعیت ماشینآلات صنعتی است که بر اساس تکنولوژی مادونقرمز استوار است. درواقع این روش نوعی آزمون غیر مخرب بوده و دارای جایگاه ویژهای در میان تکنیکهای پایش وضعیت میباشد. این فرایند علاوه بر تشخیص عیوب حرارتی ناشی از افزایش و کاهش دما، در پزشکی نیز جهت تشخیص سرطان سینه به کار میرود.
در این روش از ترموویژن یا دوربینهای تصویربرداری حرارتی برای بررسی و تشخیص عیوب ابزارآلات صنعتی استفاده میشود که اساس کار این دوربینها بررسی امواج ساطع شده از سطح جسم است.
بهطورکلی این روش دارای دامنه کاربردی بسیار وسیعی است که ما در این مقاله به بررسی مختصر کاربردهای این روش در صنعت و پزشکی، پرداختیم.
بسیار ساده مفید عالی